Những xung đột hiện hữu giữa văn hóa truyền thống và kiến trúc
Trong một cuộc trò cthị trấn với Reatimes, KTS. Phạm Tkhô cứng Tùng - Chánh Văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam đã xác minh: “Kiến trúc là một trong các phần của văn hóa truyền thống. Nhiệm vụ của quy hoạch và kiến trúc là tạo dựng không khí sống và làm việc cho con người, do đó phản ánh văn hóa truyền thống là bắt buộc, là đương nhiên. Bởi lẽ kiến trúc cho ai, quy hoạch cho ai? Cho người Việt Nam, cho những dân tộc sống trên giang san Việt Nam. Cho nên quy hoạch, kiến trúc phván phù tương thích với tính version địa, với đặc trưng của địa phương về con người, địa hình và văn hóa truyền thống”.
Thế nhưng, thực tiễn đã cho thấy rằng, kiến trúc Việt Nam hiện tại còn tồn tại những bất cập, hạn chế trong quy trình nhữngh tân và phát triển và chưa phản ánh được người nghịch dạng sắc văn hóa truyền thống đậm đà. Hay nói nhữngh khác, kiến trúc vẫn xa rời văn hóa truyền thống người nghịch dạng địa, nhữngh tân và phát triển manh mún, cóp nhặt, thiếu điểm nổi trội và sáng tạo ở cả đô thị lẫn nông thôn.
Theo TS.KTS. Nguyễn Tất Thắng - Nghiên cứu viên thông minh tại Viện Kiến trúc Quốc gia (Bộ Xây dựng), kiến trúc nông thôn Việt Nam hiện thực đang có Xu thế quá tván, xung đột với những quan điểm và nhận thức của nông thôn - nơi lưu giữ sâu đậm nhất những giá trị của nền văn hóa truyền thống, những giá trị tinh hoa dân tộc. Mặt khác, nông thôn cũng rất có thể chứa đựng những sự trì trệ khó xoay chuyển nhất trải qua cốt nhữngh mang đặc thù mạng xã hội, nhưng kiến trúc cũng chưa thể hiện được vai trò khắc phục những hạn chế này.
TS.KTS. Nguyễn Tất Thắng - Nghiên cứu viên thông minh tại Viện Kiến trúc Quốc gia (Bộ Xây dựng). (Hình ảnh: Bộ Xây dựng)
Chuyên gia cũng nhận định, văn hóa truyền thống, lối sống, kiến trúc nông thôn hiện đang bị đô thị hóa xâm lấn, có nguy hại phá vỡ và mất dần gốc rễ. Trong khi đó, những cơ chế chính sách được ví dụ hóa bằng những đồ án quy hoạch có phần phiến diện, duy ý chí; chưa coi trọng và thiếu giround pháp để duy trì những giá trị văn hóa truyền thống từ những khu định cư truyền thống cuội nguồn của làng xóm; áp dụng một khuôn mẫu chung cho tất tật những vùng nông thôn trên toàn quốc, phá vỡ và đi ngược lại sự hình thành với cốt nhữngh văn hóa truyền thống nông thôn.
Cùng với đó, tình hình cho phép tách thửa đất trong mỗi khuôn viên nhà ở truyền thống cuội nguồn, từ thừa kế đến dịch chuyển mua bán cũng dẫn đến việc không quản trị được dung mạo kiến trúc. Nhà ở xây cất với nhiều hình thức không giống nhau làm phá vỡ và đổi khác hình thái, cấu trúc không khí kiến trúc làng quê, xâm lấn và phá hủy dần ngôi nhà kiến trúc truyền thống cuội nguồn nguyên sơ từ lúc đầu, đồng thời khiến cho tăng thêm tỷ trọng dân số, tỷ trọng cư trú, biến hóa cư dân gốc, du nhập văn hóa truyền thống ngoại lai…
Với kiến trúc đô thị, TS.KTS. Nguyễn Tất Thắng phân tích, hơn hai thập kỷ qua, Việt Nam đã có véc tơ vận tốc tức thời trở thành tân tiến đô thị vượt bậc với gần 1.000 khu đô thị mới xây dựng, ở bên cạnh những đô thị cũ hiện hữu. Bộ mặt kiến trúc lẫn hạ tầng kỹ thuật đô thị đã văn minh hơn, tiện nghi hơn. Không ít đô thị đạt thành tựu ở cả quy hoạch lẫn phong thái kiến trúc như Ecopark, Phú Mỹ Hưng, Vinhome pages, Phúc Khang…
Nhưng với một thành phần không nhỏ còn lại, hầu như đều manh mún, thiếu người đùa dạng sắc, có Xu thế hệt nhau hóa về hình thái, cấu trúc và dung mạo kiến trúc… Cùng với đó, dung mạo thành phố cũng trở thành xấu đi khi sự tẻ nhạt về kiến trúc đi với những hệ quả của quy trình đô thị hóa mất kiểm soát như: ô nhiễm môi trường xung quanh, tắc nghẽn giao thông, tỷ trọng cư trú quá ttrận, thiếu thốn những tiện lợi thuộc hạ tầng kỹ thuật và xã hội, thiếu vắng cây xanh và mặt nước, ngập lụt, nổ và cháy, mất trật tự và tệ nạn xã hội, yếu thế trong phòng chống dịch bệnh…
Sự cải tiến và phát triển lộn xộn, manh mún, thiếu quy hoạch, không như nhau về quy mô của những khu đô thị dẫn đến dung mạo chung của thành phố bị phân tách theo kiểu "da báo". (Hình ảnh minh họa)
Trong khi là việc ông xã chéo cánh, thiếu nhất quán và đồng điệu của những khối server luật, cơ chế chính sách trong xây cất, quản trị, quản trị và vận hành hoạt động và sinh hoạt của mỗi đô thị, mỗi thành phố. Ngoài ra, việc di dời những cơ sở ô nhiễm và ô nhiễm ra khỏi những thành phố đã được triển khai, nhưng một phần không nhỏ quỹ đất lại được dùng làm cải nhữngh và phát triển chung cư hoặc những trung tâm thương mại, thay vì đầu tư cho những không khí công cộng của thành phố, dẫn đến việc không phục vụ nhu yếu được nhu yếu sinh hoạt xã hội và sống gần tự nhiên của cư dân.
Duy trì, tiếp nối người đùa dạng sắc văn hóa truyền thống và kiến trúc truyền thống lâu đời trong toàn thế giới đương đại
TS.KTS. Nguyễn Tất Thắng đã chỉ ra, để kế thừa, gìn giữ, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn trong kiến trúc, trước những thời cơ và cả thách thức đến từ thời kỳ Open hội nhập, cần phtrận đầu tiên từ những việc định lượng những chỉ tiêu về quy hoạch sử dụng đất. Cụ thể hóa và định lượng hóa những chỉ tiêu về tỷ trọng dân số, tỷ trọng cư trú, tỷ trọng xây dựng, diện tích đất ở tối thiểu... từ những đồ án quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, quy hoạch xem thêm.
Cùng với đó, giữ vững 3 trụ cột nguyên tắc cơ gamer dạng trong kiến trúc - quy hoạch là bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống, gìn giữ môi trường xung quanh và cải tiến và phát triển. Đặt tiềm năng ổn định giữa văn hóa truyền thống vật chất, văn hóa truyền thống lòng tin với văn hóa truyền thống tổ chức xã hội.
Theo TS.KTS. Nguyễn Tất Thắng, văn hóa truyền thống kiến trúc game thủ dạng địa là 1 trong các quy trình văn hóa truyền thống chứ không lagn thuần là sản vật phẩm chất. Để nền kiến trúc cải tiến và phát triển vững chắc và kiên cố, cần lấy văn hóa truyền thống và kiến trúc game thủ dạng địa làm gốc và nuôi dưỡng bằng tài nguyên, nguồn vốn, technology và con người. Con người của kiến trúc cũng phván được quyên tâm, lý thuyết, tập huấn. Suy cho và, làm thế nào để kiến trúc ổn định được giữa truyền thống cuội nguồn và tiến bộ, giữa bảo tồn và cải tiến và phát triển, giữa game thủ dạng sắc và tiên tiến.
Theo TS.KTS. Nguyễn Tất Thắng, văn hóa truyền thống kiến trúc gamer dạng địa là 1 trong quy trình văn hóa truyền thống chứ không lagn thuần là sản vật phẩm chất. (Hình ảnh: Travellite)
Để duy trì và làm nổi nhảy người nghịch dạng sắc đô thị, nông thôn Việt Nam trong kiến trúc, cần nâng cao và lưu giữ: những điểm đặc trưng của đô thị, nông thôn, như hình thể, cấu trúc, không khí đặc rỗng, không khí đóng mở, giao thông, những cửa ngõ; những hoạt động và sinh hoạt văn hóa truyền thống như cảnh sắc đường phố, tôn giáo, tín ngưỡng, lối sống, tập quán; những giá trị truyền thống lâu đời, lịch sử vẻ vang; và những Điểm sáng tự nhiên về địa hình, khí hậu, hệ sinh thái.
Chuyên gia nhấn mạnh, cần xuất bản Tiêu chuẩn chỉnh về nghệ thuật và thiết kế không khí công cộng (nội dung này chưa được ví dụ hóa trong Quy chuẩn chỉnh kỹ thuật quốc gia 01:2021 và trong Thông tư 06/2013/TT-BXD về thiết kế đô thị (xuất bản ngày 13/5/2013)), trong đó cần làm rõ nhiệm vụ kết nối những hệ sinh cảnh, tái hồi sinh những vị trí lịch sử hào hùng sau thời điểm dịch rời và tuyệt vời và tổng thể nhất những thiết kế thuộc hạ tầng kỹ thuật và tiện nghi đô thị (vỉa hè, cây xanh, công viên, giao thông công cộng...).
Ngoài ra, trọn vẹn có thể thiết lập sổ tay hướng dẫn và khuyến khích người dân xây dựng cmàn tạo và xây mới nhà ở theo những mẫu thức kiến trúc truyền thống lịch sử của địa phương, thích ứng với thay đổi khí hậu thiên tai, dịch bệnh… Quy hoạch nông thôn cần xác lập những khu ở định cư truyền thống lịch sử, khống chế tách thửa diện tích khuôn viên ô đất phù thích hợp với diện tích của ô đất (khuyến khích không thay đổi và định hình cơ cấu hộ mái ấm gia đình thích hợp).
Cần chú trọng thay thay đổi đổi không khí xanh cho đô thị để điều tiết không khí và thỏa mãn nhu cầu yêu cầu yêu cầu của người dân. (Hình ảnh minh họa: Ecopark)
Cùng với đó, phtrận đảm bảo sinh kế cho toàn bộ những người dân, phtrận để mọi công trình kiến trúc từ nhà ở đến công trình công cộng đều đóng vai trò là 1 trong giậtn vị thay thế một tế bào xanh của hạ tầng xanh nông thôn. Khuyến khích nhữngh tân và phát triển tài chính phượt địa phương, thị trường, hộ mái ấm gia đình trên cơ sở khai quật từ quỹ kiến trúc nhà ở gắn với văn hóa truyền thống, sản xuất, liên hoan tiệc tùng, tập quán... Hướng dẫn chính quyền địa phương và người dân bảo tồn, tu tạo, phục dựng hoặc xây mới những công trình kiến trúc nhà ở, công cộng, tôn giáo tín ngưỡng... có giá trị văn hóa truyền thống.
Sau và, TS.KTS. Nguyễn Tất Thắng xác minh, chìa khóa để đi đến thành tựu là trở thành tân tiến tài chính tuần hoàn, tài chính tri thức, tài chính số theo hướng tăng trưởng xanh và vững chắc và kiên cố. Bản thân kiến trúc, quy hoạch cũng phván tự vận động và thay đổi để phù thích hợp với yêu cầu của thời đại, tự khắc phục những hạn chế về phát thván, ô nhiễm và tìm ra những hướng đi sáng tạo, giúp công trình và không khí kiến trúc vững chắc và kiên cố hơn, thân thiện với môi trường xung quanh hơn.
Có thể nói, giữ gìn version sắc văn hóa truyền thống truyền thống lịch sử trong kiến trúc tiến bộ là 1 trong mỗi hành trình gian truân, không lagn giản và giản lagn. Làm sao để truyền tmàn được hơi thở của hàng nghìn năm lịch sử vẻ vang và biết bao giá trị kiến trúc được đúc kết từ phụ thân ông vào trong 1 nếp nhà, một con đường, đến cả một làng quê, một thành phố, một vùng đô thị, đó là sứ mệnh to lớn đặt lên vai không những có những kiến trúc sư, nhà quy hoạch mà còn là cả xã hội. Sứ mệnh, nhiệm vụ ấy càng trở thành cấp bách, quan trọng hơn, trong hình ảnh những hệ lụy của việc du nhập văn hóa truyền thống đã và đang dần thể hiện rõ ràng hơn./.
